Welkom bij de webshop van Dogcases: gespecialiseerd in stress, angst en overmatige opwinding of onzekerheid bij honden honden. We hebben alleen de allerleukste en beste (en zelf geteste) producten en lekkernijen. Op zoek naar iets ter ondersteuning van het gedrag van je hond, of zoek je iets speciaals, laat het ons weten of heb je vragen, neem vrijblijvend contact op. We staan bekend om ons fijne en persoonlijk contact en onze goede service en kwaliteit van de producten.
Kan je bij een volwassen hond ook het (ongewenste) gedrag nog veranderen?
Een blog over gedragsverandering en neuroplasticiteit
Veel van onze honden zijn naar de hondenschool geweest en hebben allerlei cursussen gevolgd, ze hebben geleerd netjes te zitten, te wachten en hier te komen op bevel en ook om op een sociale manier om te gaan met andere honden.
Toch gaat het tijdens de dagelijkse wandelingen nog vaak mis en reageert je hond met blaffen en uitvallen. En vaak zie je dat als je hond telkens als hij zo'n trigger tegenkomt, op een bepaalde specifieke manier reageert. Het wordt een aangeleerde reactie (een geconditioneerde emotionele respons) en je hond gebruikt steeds dezelfde neurale paden in de hersenen, het gedrag wordt als het ware "bedraad", het wordt meer en meer verstevigd en verbindingen worden gelegd en geïntensiveerd, telkens als het weer voorkomt. En het wordt een automatische gedragsreactie van uitvallen. En de frustratie verdwijnt niet vanzelf maar zal zich juist uitbreiden, je hond die stressvol reageert aan de lijn, gaat dit gevoel ook vaak associëren met honden die loslopen en zelfs ook agressief gedrag gaan vertonen bij honden die voorbij je huis ziet of hoort lopen.
Zorg dat je het gedrag niet verergert
Baasjes kunnen onbewust het gedrag nog verergeren, zij raken vaak ook gefrustreerd uit onbegrip of onmacht, en reageren (boos of gefrustreerd en met onbegrip) op het ongewenste gedrag van hun hond en wat je hond nog meer stress geeft, het helpt niet om met de situatie om te gaan en het geeft je hond ook geen informatie welk gedrag je eigenlijk van hem of haar verwacht.
Frustratie = stress
Baasjes zijn vaak verrast dat de onderliggende emotie vaak niet alleen onzekerheid of angst is, maar dat achter het ongewenste gedrag van hun hond vooral ook veel frustratie zit. Veel honden hebben sneller last van frustratie omdat ze minder keuzevrijheid en autonomie hebben. Frustratie is eigenlijk stress. Het gedrag is een manier waarop je hond probeert om te gaan met stress die op dat moment te overweldigend is en de drempel voor hoeveel frustratie je hond aankan, verschilt niet alleen per leeftijd en ras en eerder opgedane ervaringen, maar ook per hond. Gelukkig kun je zelf als baasje veel doen om de emotionele en gedragsmatige reactie van je hond op de situatie en omstandigheden die de frustratie veroorzaken te veranderen.
Maak jij dit ook regelmatig mee in je dagelijkse wandelingen en wil je serieus met het gedrag van je hond aan de slag?
En kan je hond ook nog veranderen als hij al volwassen is en/of wat ouder is?
Lees dan deze blog over wat neuroplastiteit is en doet met het lerend vermogen van je hond en hoe het je helpt bij het veranderen van het gedrag van je hond.
Gedragsverandering en neuroplasticiteit
Even een klein stukje noodzakelijk theorie en begripsvorming. Neuroplasticiteit is het vermogen van de hersenen om te veranderen, te leren en te herstellen, kortom om neurale verbindingen (paden) te vormen en te reorganiseren. Deze nieuwe of gereorganiseerde verbindingen ontstaan als reactie op ervaringen, en dan met name ervaringen die regelmatig herhaald worden en/of gepaard gaan met een sterke emotionele respons. En veel van onze honden maken in hun puppytijd of eerste levensjaar vaak toch al wel een aantal heftige of indrukwekkende voorvallen en incidenten mee.
Wat zijn neurologische paden? Neurologische paden zijn de verbindingen tussen zenuwcellen (neuronen) die ontstaan en versterkt worden door ervaringen. Elke keer dat je hond een situatie meemaakt (bijvoorbeeld een prettige of onprettige ontmoeting met een andere hond, een wandeling in een rustige omgeving, of contact of aanraking met een persoon) worden bepaalde neuronen geactiveerd. Als die ervaring veilig is, en zich herhaalt, versterkt het brein die verbinding in de hersenen. Het leert: dit is oké. Hier ben ik veilig. Hier mag ik ontspannen.
Veiligheid als voorwaarde voor leren
Neuroplasticiteit ontstaat bij veiligheid. Als je hond zich onveilig of bedreigd voelt, schakelt het zenuwstelsel over op overleving en dus vechten, vluchten of bevriezen. In die toestand is er geen ruimte om te leren en verbindingen te maken. Daarom zijn herhaalde veilige ervaringen essentieel. Ze vormen de basis waarop het brein nieuwe reacties kan ontwikkelen zoals nieuwsgierigheid in plaats van angst, contact in plaats van terugtrekking.
De neuroplasticiteit is het grootst tijdens kritieke vroege ontwikkelingsperiodes, maar blijft gelukkig bestaan, ook als je hond volwassen is, dus op elke leeftijd hebben we het vermogen om nieuwe neuronen en neurale verbindingen te maken en dus nieuwe gedragsreacties kunnen aanleren, bestaande gedragspatronen kunnen veranderen en nieuwe emotionele associaties kunnen maken. Je kunt letterlijk de paden in de hersenen veranderen. Dat doe je dus door nieuwe neurale verbindingen in de hersenen op te bouwen en te versterken door herhaling en herhaalde koppeling met positieve ervaringen te maken en je moet de bestaande ongewenste verbindingen afzwakken door te voorkomen dat je hond die gedragingen en de bijbehorende negatieve emotionele reacties vertoont. Zo worden nieuwe gedragingen opgebouwd en bestaande gedragingen vervangen.
Overstimulatie of sensory overload
Hoewel de hersenen van je hond enorm plastisch zijn, kan het ook overbelast raken als je hond bijvoorbeeld te veel prikkels tegelijk krijgt, en er niet genoeg rust, afstemming of regulatie is. Bij overstimulatie worden er meerdere zintuiglijke systemen tegelijk geactiveerd: denk aan zien, horen, ruiken en voelen. Het brein probeert dan al deze informatie te verwerken, maar raakt overspoeld. In plaats van integratie ontstaat fragmentatie. De amygdala (het deel van de hersenen dat waakt voor gevaar) wordt hyperactief. De prefrontale cortex, die verantwoordelijk is voor regulatie en besluitvorming, wordt juist minder actief.
Het gevolg:
- Het brein schakelt naar overlevingsmodus (vechten, vluchten, bevriezen)
- Er ontstaat een verhoogde cortisolproductie (stresshormoon)
- De nervus vagus wordt onderdrukt, waardoor rust en sociale betrokkenheid afnemen
- Het lichaam raakt gespannen, alert, onrustig
Verwerking van informatie
Van integratie naar fragmentatie In een veilige context en goede ervaring wordt informatie verwerkt via het limbisch systeem en geïntegreerd in het geheugen. Bij overstimulatie gebeurt het tegenovergestelde:
- Informatie wordt niet gekoppeld aan betekenis of context
- Er ontstaat een associatie met gevaar of ongemak
- Het brein onthoudt de prikkel als iets om te vermijden
Dit betekent dat een hond die regelmatig teveel prikkels krijgt en overgestimuleerd raakt en vooral leert dat de wereld onveilig is. Zelfs neutrale prikkels kunnen dan voor reactiviteit zorgen en ontstaan er geen nieuwe neurologische paden en blijft het brein de oude, reactieve routes volgen.
Chronische overstimulatie kan zelfs leiden tot:
- Angststoornissen
- Agressie
- Vermijdingsgedrag
- Verminderde leerbaarheid
- Lichamelijke klachten zoals maagproblemen, spierspanning en vermoeidheid
Verrijking en mentale stimulatie is erg belangrijk
Recent onderzoek heeft aangetoond dat environmental enrichment (een omgeving die zintuiglijk, sociaal en emotioneel stimulerend is) positief meetbare veranderingen gaf van neuroplasticiteit-gerelateerde genen. Ook door mentale stimulatie, zoals hersenwerk en geurspelletjes, kan je hond nieuwe neurale verbindingen aanleggen of bestaande versterken, wat leidt tot meer zelfvertrouwen en een positieve mindset. Wel moet je de nieuwe neurologische paden onderhouden en daarbij voorlopig voorkomen dat je hond weer terugvalt in stressvolle of onvoorspelbare situaties, omdat dan het brein dan vaak opnieuw nog kiest voor de oude, vertrouwde routes.
Dus laat je hond regelmatig veilige, afgestemde gecontroleerde ervaringen opdoen:
- Zo wordt het zenuwstelsel veerkrachtiger
- En neemt reactiviteit af
- Ontstaat er meer ruimte voor spel, nieuwsgierigheid en contact
- Versterkt het jullie relatie en de band
Het lichaam en het hondenbrein leert door positieve ervaring, met voorspelbaarheid en veel herhalingen, zie het als een training naar een wedstrijd, alleen als je heel regelmatig en goed gedoseerd en opgebouwd traint, kom je vooruit en bereik je je doel.
Deze aanpak kun je toepassen bij de meeste gedragsveranderingen. Voorkom dat je hond het ongewenste gedrag en de bijbehorende negatieve emotionele reactie vertoont, zodat de bestaande verbindingen in de hersenen afbrokkelen. Tegelijkertijd stimuleer, train en markeer en versterk je het nieuwe gedrag en de bijbehorende positieve emotionele respons die je bij je hond wil conditioneren, c.q. erin wil slijpen.
Herhaling, herhaling herhaling, maar wel in een veilige setting.
Zorg voor vaak en regelmatige succesvolle trainingen, door het vaak te herhalen en te oefenen wordt:
- de nervus vagus geactiveerd: het lichaam kan gaan herstellen
- De amygdala kalmeert: angstreacties gaan afnemen
- De prefrontale cortex zorgt weer voor zelfregulatie (vermogen om het eigen functioneren te sturen en aan te passen, zoals de lichaamstemperatuur regelen individuele vermogen om gedachten, emoties en gedrag te beheersen)
- Er kunnen er nieuwe (veilige) neurologische paden worden aangelegd.
Maar let op:!! Neuroplasticiteit werkt echter ook andersom. Als het gedrag en de emotionele reacties die een hond oefent ongezond, onveilig en/of negatief zijn, zijn dat de neurale verbindingen die we versterken. Dus ben bewust welke trainingsmethode en aanpak je gebruikt!
Bijvoorbeeld: bij stress en angst proberen we de hond net onder of gelijk aan de drempelwaarde te houden, zodat de hond kan leren en ontwikkelen. Bij aversieve en dwangmethoden is het gebruikelijk de hond boven de drempelwaarde te plaatsen en hem vervolgens te straffen/corrigeren voor zijn reactie. En met als extra nadeel: hoe heftiger een emotionele reactie, hoe krachtiger de verbinding die het in de hersenen maakt. Daarbij is deze techniek niet alleen heel vervelend en stressvol voor je hond, het effect is slechts kort en zal vaak juist averechts werken. Want ook al kijkt het aanvankelijk de reactiviteit te verminderen, de verbindingen in de hersenen tussen het ervaren van de prikkel en de emotionele reactie is versterkt en er is een nieuwe verbinding toegevoegd: zien van prikkel = straf. Je kunt het gedrag misschien tijdelijk onderdrukken met behulp van een flinke heftige correctie en als je dit maar vaak genoeg toepast, zie je het gedrag van de hond veranderen van reactief naar verslagenheid en het ziet er misschien kalmer en passief uit, maar je hond vertoont het gedrag niet meer uit angst of pijn en je creëert vaak een soort van aangeleerde hulpeloosheid. Dat is niet het welzijn dat je voor je hond wil en n=zeker niet de relatie die je met je hond wil hebben.
Geen quick fix
Bij het trainen van je hond of leren omgaan met negeren van bijv. andere honden (reactiviteit) is er helaas geen snelle oplossing, hoe graag we dat ook zouden willen en in tegenstelling wat je soms op het internet ziet. Het behandelen van emotionele reacties op triggers kost gewoon tijd, omdat je letterlijk nieuwe neurale verbindingen creëren. Jij bent ook opeens niet meer bang van spinnen of muizen.
Wat moet je wel doen?
Voor een succesvolle aanpak is management de eerste stap waar je mee begint. Breng zoveel mogelijk veranderingen in de omgeving van je hond aan zodat je het contact met de trigger (persoon of hond) kunt beperken en zoveel mogelijk controleren en je hond kan ontstressen van de anders dagelijkse ervaringen. Bedenk maar eens hoe jij het op straat zou ervaren als je elke dag de kans hebt als je de deur uitgaat, die geflipte agressieve buurman tegen te komen.
Management:
- Beperk de voorlopig de mogelijkheden in je huis waar je hond reageert op de prikkels. Laat je hond niet de gehele dag voor het raam of de deur waken en reageren op alles wat voorbij komt. Het gedrag binnenshuis neemt je hond ook mee naar buiten en die state of mind voedt ook het gedrag en de reactie buitenshuis.
- Kijk naar het tijdstip van je wandeling, ga buiten de piekuren of zoek wandelomgevingen (bijv. industrieterrein) waar je veel minder andere mensen of honden tegenkomt.
- Zorg voor een andere soort beweging, gebruik jacht en motivatiespeeltjes of een trainingshengel
- Geef je hond veel meer mentale uitdaging en verrijking, zie ook de blogs over: geurspelletjes
- Geef je hond voorspelbaarheid en duidelijk, gebruik patroonspellen of leer een hele goede "kijk" aan en vertel je hond wat hij juist wel moet doen i.p.v niet moet doen. Lees ook de andere blogs, bijv. over frustratie met een heleboel tips en handvatten over het managen van het gedrag van je hond.
- Om de lengte van de blog een beetje te beperken, even een verwijzing naar de verschillende blogs over het trainen en opvoeden van je hond.
Trainingsaanpak:
- Er zijn een aantal methoden om je hond te trainen om van je hond een andere geconditioneerde emotionele respons (GER) te krijgen. Even in het kort, twee veelgebruikte: 1. Kies een omgeving waar je voldoende overzicht en ruimte hebt en kijk vanaf welke afstand je hond begint te reageren. Belangrijk is dat je hond de mensen of andere honden wel kan zien, maar waar je voldoende ruimte en mogelijkheden hebt om je hond onder zijn of haar drempelnivo te houden en nog steeds reageert op jouw commando's en/of aandacht voor je heeft. Telkens wanneer je hond naar de trigger kijkt maar nog niet reageert markeer je dit (bijv. met een clicker en beloon je) 'Look at That' of 'Kijk daar'.
- Na wat oefenen moet je merken dat je hond naar de trigger kijkt en gelijk daarna naar jou, voor de beloning.
- Zodra dit gedrag "opmerken/kijken naar de trigger – kijken naar jou, betrouwbaar is, kun je naar de volgende stap en dat is iets dichter bij de trigger, maar wel net onder het drempelnivo van je hond blijven. Je kunt dan ook gaan oefenen om een paar stappen met je hond weg te lopen met een ontspannen losse lijn (Behavior Adjustment Treatment oftewel BAT) van Griesha Stewart) en kijken of je hond ontspant zoals gaat zitten, liggen, snuffelen, hoofd wegdraaien enz en dan kun je na een paar seconden weer iets dichter naar de prikkel lopen.
- Zo moet je de afstand of de richting tot aan de trigger stapje voor stapje kunnen verkleinen. Ben er bewust van de je hond het tempo en de mate van de training bepaald, in elke stap van de training moet je hond kunnen ontspannen.
Zo kun je (misschien wat makkelijk gezegd even) planmatig en stapsgewijs de reactiviteit van je hond gaan verminderen, natuurlijk is dit maar een heel klein onderdeel van de aanpak, spelen eerdere ervaringen en het ras en de genetische factoren vaak een rol en is het bijv. belangrijk pijn of ander lichamelijk ongemak uit te sluiten, en ervoor te zorgen dat je altijd een volledig beeld krijgt van de reactiviteit en/of het agressieve gedrag van de honden.
Meer weten over hoe je je hond/witje het best begeleidt en hem/haar kunt bieden waardoor jullie je allebei heel fijn en op je best voelen bij elkaar? Stuur dan eens een berichtje voor meer info.
Kees van Sundert
Erkend en gekwalificeerd gedragstherapeut voor honden bij www.dogcases.nl en erkend RelaxoPettrainer en onder meer gespecialiseerd in reactieve en overmatig opgewonden en enthousiaste honden, stress bij honden, onzekerheid, angsten zoals vuurwerkangst, verlatingsangst, reactief gedrag binnenshuis, bijv. naar bezoek of buitenshuis naar mensen of andere honden.
Daarnaast professioneel hondenfotograaf bij Inspired by Bandhu Hondenfotografie www.jouwhondopdefoto.nl en voor de allerleukste hondencadeautjes dogcaseswebshop.com.
Verfijnen op
Agilitoy TUGX
Agilitoy TUGX
Motivatie/jacht/trekspeeltje handgemaakt in een sociaal naaiatelier in Nederland!
€ 16,07
Lemmy's Favourite
Sana Dog Mini Training Bones
Sana Dog Mini Training Bones
Gezonde training en beloningssnoepjes
€ 4,05
Tug-e Nuff Rabbit Fur Squeaky Chaser
Tug-e Nuff Rabbit Fur Squeaky Chaser
Met echte konijnenhuid!
€ 28,06
Training
Pawise Training Clicker
Pawise Training Clicker
Leuke manier van trainen en bezig zijn met je trouwe viervoeter!
SKU PAWI11421
€ 2,44
Training
Company of Animals - Toilet Training Bells
Company of Animals - Toilet Training Bells
Perfect voor alle pups en honden.
€ 10,66
SwissCowers Cheese Crunchies Training verschillende smaken
SwissCowers Cheese Crunchies Training verschillende smaken
Onweerstaanbare, knapperige kaassnacks voor het trainen, gemaakt van 100% Zwitserse melk!
€ 6,20
Powered by Lightspeed
Toon prijzenEUR
