Opvoeding en training van je zwitserse witte herder en andere herdershonden

Start/Winkel/Blogs/Zwitserse witte herder/Opvoeding en training van je zwitserse witte herder en andere herdershonden

Veelvoorkomende uitdagingen en oplossingen

Herdershonden en natuurlijk ook onze Zwitserse witte herder zijn fantastische honden. Kijk in die lieve trouwe ogen en je wordt op slag verliefd. Hun prachtige uiterlijk en stoere verschijning, maar ook hun vriendelijke zachte karakter voor hun baasjes en will to please maken het geweldige honden. Ze sluiten je in hun "teergevoelig" hartje. Aanhankelijk en vaak echt type ruwe bolster, blanke pit. Met een zachte goede en gevoelige persoonlijkheid. Ze zijn stemmingsgevoelig en ruzie of spanningen, stress en verdriet in huis zal ogenblikkelijk z'n weerslag hebben op het gedrag en welzijn van je hond.

En natuurlijk blijven het slimme leergierige honden die zowel lichamelijk als geestelijk wel van een uitdaging houden. En ze gedijen goed bij een baasje die duidelijkheid geeft en regels en kaders kan opleggen waar nodig. Want bedenk goed waarom herdershonden ooit gefokt zijn en wat de genetische eigenschappen van je herdershond zijn.

Genetisch zijn er twee (mega)grote drijfveren in het brein van de herdershond:
1. Beweging: herders hebben een bewegingstrigger, wat wil zeggen dat ze een controle uit willen oefenen op beweging, vaak de beweging willen stopzetten, desnoods met geweld (komt van het zgn hoeden, op de plaats houden of stilzetten en daarnaast het in beweging zetten (het (schapen) drijven van a naar b). Niet voor niks dat heel veel witjes en andere herdersachtigen rennende honden/dieren/mensen/fietsers etc willen stoppen en er dus achterna gaan en willen grijpen.
2. Waken en verdedigen wat voorkomt uit de eigenschappen van zijn voorouders die vaak als geleide-, waak-, verdedigings-, diensthond gebruikt werden. Vandaar dat velen er moeite hebben met mensen en honden die te dicht de persoonlijke ruimte oftewel territorium naderen (hun of van het baasje).

Jaaggedrag
Volgens hondentrainer Simone Mueller, die zich heeft gespecialiseerd in het beheersen van jachtdrift bij honden (Predation Substitute Training) en ook in het nieuwe boek van Nicky Gootjes "Mijn hond kan los /jachtgedrag onder controle" (ook aanrader trouwens) vind je een heel mooi overzicht van onder andere herdershonden die altijd of soms najaaggedrag laat zien.

Het geeft een heel goed inzicht hoe veel voorkomend deze behoefte en jachtgedrag is.

Zelfstandig beslissingen nemen
Herdershonden zijn nature zelfstandig en gewend om zelf beslissingen te nemen, wat een kenmerk is van hun herdersinstinct en heel veel herders zijn ook tegenwoordig nog steeds heel goed in staat om nu zelfstandig keuzes te maken. Ze zijn daarbij moedig, hebben doorzettingsvermogen, inzicht en intelligentie. En ze zijn vooral erg geïnteresseerd in alles om zich heen. Dat zorgt dat ze tijdens wandelingen vaak heel oplettend zijn en heel veel herders zijn continu met hun omgeving bezig want alles wat snel beweegt, vraagt er in zijn ogen gewoonweg om achtervolgd te worden, en natuurlijk worden ook allerlei "interessante" geurtjes feilloos opgepikt, wat betekent dat je hond erg bewust is (en daardoor vaak aanstaat) bij alles wat er door de straat/wijk of bos heeft gelopen. Of dat nou de kat van de buren is, een vreemd persoon, een konijntje of de hond van de overburen waar hij zo'n hekel aan. Hij ruikt het, hij weet het en zal ernaar willen handelen en iig de informatie willen vergaren en zo kunnen duiden/bepalen wat hij er mee moet.

Geluidsgevoelig en waakzaam
Daarbij kunnen veel herders gevoelig zijn voor geluid, vooral in moderne omgevingen en onze drukke samenleving. Het is vaak een prikkelende en stimulerende omgeving voor je hond en ook "alledaagse" geluiden, zoals de voetstappen van de overbuurman, rennende kinderen of stepjes e.d. die voorbij komen, triggeren vaak je hond en zorgen dat hij alert en waakzaam is en blijft en veel herdershonden zijn ook gefokt om eigendommen te beschermen. Dit betekent dat ze extra gevoelig zijn voor geluiden die kunnen voorspellen dat een vreemde hun territorium betreedt.. En ze nemen hun taak erg serieus.

Veel herderachtigen hebben ook last van angst van harde geluiden, onweer en vuurwerk, zie ook de blogs hierover

Opvoeding en trainen van je hond
Superfijn, de opvoeding van je intelligente en baasgerichte herder is niet moeilijk, zeker niet als je positief traint en beloond, veel herders werken graag voor iets lekkers, al blijft spel zoals jagen en drijven vaak de ultieme beloning, zie ook ook de blogs over spelen met je hond en de fantastische jacht en motivatiespeeltjes met echt bont en leer. Maar herders zijn heel intelligent en pikken dus net zo snel de verkeerde dingen op als de goede. Het is heel goed je daar van bewust te zijn en ongewenst gedrag probeert te voorkomen, er is niet zoveel ruimte voor "fouten" en ongewenst gedrag is zo aangeleerd.

Dat geldt ook voor de omgang met andere honden, als pup is er vaak veel ogenschijnlijk sociaal contact en spel, juist met het doel om te socialiseren, maar ben bewust wat je herderpup vaak aan t oefenen en ontwikkelen is. Het begint vaak bij het spelen, want spelen bij herders volgt vaak verschillende reeksen van de reeks van roofzuchtig gedrag. Je hebt het stalken, achtervolgen/opjagen en het grijpen/tot stilstand brengen. De lichaamstaal is tijdens het spelen wel beduidend anders met ontspannen houding en blik, spelbogen, geremde beten enz enz. Maar soms kan zelfs het roofzuchtige instinct optreden en wordt het emotionele systeem van PLAY-circuit uitgeschakeld en SEEKING ingeschakeld. Dit gebeurd vooral wanneer grotere honden met kleinere hondjes spelen, verhoogde opwinding hebben, met een associatieve toename van dopamine die elk patroondeel van de PMP/JACHT ondersteunt, dat wil zeggen als er voor de hond herkenning van de verschillende elementen uit de jachtgedragingen is, deze (interne) reeks gedragingen worden versterkt door toename van dopamine. En daardoor kan het spel dus zomaar opeens omslaan naar echte prooidrift!

“Wanneer deze omschakeling gebeurd, is je hond opgewonden maar niet langer emotioneel betrokken, hij richt zich dan alleen nog maar op de PROOI!” De aangeboren (stop)noodrem voor dit soort van moordgedrag werkt dan niet. Lees ook de blog "Waarom kunnen honden ineens agressief worden naar kleinere honden?"

Reactiviteit bij herdershonden
Een van de meest voorkomende gedragsproblemen bij puber en volwassen honden is reactief gedrag naar andere honden of mensen. Ook bij de herdershonden komt reactiviteit en gevoeligheid voor geluiden en beweging heel vaak voor: van binnenuit door een verhoogd bewustzijn van beweging en een natuurlijke beschermingsdrang en natuurlijk door tal van externe factoren zoals eerdere slechte ervaringen en/of onzekerheid, beperkingen door de lijn en (mis)communicatie met hun baasje door spanning etc op de lijn, het gedrag en lichaamstaal van de andere hond enz.

Zoals je inmiddels weet is je herdershond een topper in het ontdekken van beweging. Ze vinden het vaak heel moeilijk om de omgeving "gewoon te negeren". Subtiele veranderingen, zoals een persoon die van een afstand komt aanlopen, trekt zeker de aandacht. En snel of onregelmatig bewegende objecten kunnen hun herdersinstincten activeren, waardoor ze gefrustreerd raken als ze niet in staat zijn om te handelen naar hun impulsen om de dingen om hen heen te controleren.

Daarbij zijn veel puber en volwassen honden overbelast geraakt door constante prikkelblootstelling zonder effectieve zelfregulatie. Eigenlijk wordt het neurologische zenuwstelsel structureel overvraagd met als gevolg:

• Een chronisch verhoogd stressniveau

• Verminderd vermogen om te herstellen

• Vaak verhoogde opwinding en hyper of overgevoelig voor prikkels

Lees ook eens de blog: 'Kan je bij een volwassen hond ook het (ongewenste) gedrag nog veranderen?'

Management is essentieel, beheer de reactiviteitstriggers

Als je gaat werken aan het uitvallen en reactieve gedrag van je hond, dan is in stap 1 management essentieel. Dus:

Beperk de voorlopig de mogelijkheden in je huis waar je hond reageert op de prikkels. Laat je hond niet de gehele dag voor het raam of de deur waken en reageren op alles wat voorbij komt. Het gedrag binnenshuis neemt je hond ook mee naar buiten en die state of mind voedt ook het gedrag en de reactie buitenshuis.
Kijk naar het tijdstip van je wandeling, ga buiten de piekuren of zoek wandelomgevingen (bijv. industrieterrein) waar je veel minder andere mensen of honden tegenkomt.
Zorg voor een andere soort beweging, gebruik jacht en motivatiespeeltjes of een trainingshengel https://www.dogcases.nl/post/motiveren-en-belonen-...
Geef je hond veel meer mentale uitdaging en verrijking, zie ook - https://www.dogcases.nl/post/wat-voor-verrijking-e... - https://www.dogcases.nl/post/geurspelletjes-met-je... - https://www.dogcases.nl/post/spelenmetjeintroverte...
Geef je hond voorspelbaarheid en duidelijk, gebruik patroonspellen of leer een hele goede "kijk" aan en vertel je hond wat hij juist wel moet doen i.p.v niet moet doen. Lees ook de andere blogs, bijv. over frustratie met een heleboel tips en handvatten over het managen van het gedrag van je hond.
Om de lengte van de blog een beetje te beperken, even een verwijzing naar de verschillende blogs over het trainen en opvoeden van je hond, https://www.dogcases.nl/blog/categories/training-e...

Trainingsaanpak:

Er zijn een aantal methoden om je hond te trainen om van je hond een andere geconditioneerde emotionele respons (GER) te krijgen. Even in het kort, twee veelgebruikte: 1. Kies een omgeving waar je voldoende overzicht en ruimte hebt en kijk vanaf welke afstand je hond begint te reageren. Belangrijk is dat je hond de mensen of andere honden wel kan zien, maar waar je voldoende ruimte en mogelijkheden hebt om je hond onder zijn of haar drempelnivo te houden en nog steeds reageert op jouw commando's en/of aandacht voor je heeft. Telkens wanneer je hond naar de trigger kijkt maar nog niet reageert markeer je dit (bijv. met een clicker en beloon je) 'Look at That' of 'Kijk daar'.
Na wat oefenen moet je merken dat je hond naar de trigger kijkt en gelijk daarna naar jou, voor de beloning.
Zodra dit gedrag "opmerken/kijken naar de trigger – kijken naar jou, betrouwbaar is, kun je naar de volgende stap en dat is iets dichter bij de trigger, maar wel net onder het drempelnivo van je hond blijven. Je kunt dan ook gaan oefenen om een paar stappen met je hond weg te lopen met een ontspannen losse lijn (Behavior Adjustment Treatment oftewel BAT) van Griesha Stewart) en kijken of je hond ontspant zoals gaat zitten, liggen, snuffelen, hoofd wegdraaien enz en dan kun je na een paar seconden weer iets dichter naar de prikkel lopen.
Zo moet je de afstand of de richting tot aan de trigger stapje voor stapje kunnen verkleinen. Ben er bewust van de je hond het tempo en de mate van de training bepaald, in elke stap van de training moet je hond kunnen ontspannen.

Zo kun je (misschien wat makkelijk gezegd even) planmatig en stapsgewijs de reactiviteit van je hond gaan verminderen, natuurlijk is dit maar een heel klein onderdeel van de aanpak, spelen eerdere ervaringen en de genetische factoren vaak een rol en is het bijv. belangrijk pijn of ander lichamelijk ongemak uit te sluiten, en ervoor te zorgen dat je altijd een volledig beeld krijgt van de reactiviteit en/of het agressieve gedrag van de honden.

Activiteiten voor je herdershond

Herdershonden gedijen goed als ze hun natuurlijke instincten kunnen vervullen. Dus speuren en detectie, het hoeden van schapen of als alternatief ballen (treibball) behendigheidstraining is heel goed om te doen.
Zorg ook eens voor een andere soort beweging c.q. training, gebruik jacht en motivatiespeeltjes of een trainingshengel https://www.dogcases.nl/post/motiveren-en-belonen-...
Geef je hond veel meer mentale uitdaging en verrijking, zie ook - https://www.dogcases.nl/post/wat-voor-verrijking-e... - https://www.dogcases.nl/post/geurspelletjes-met-je... - https://www.dogcases.nl/post/spelenmetjeintroverte...
Geef je hond voorspelbaarheid en duidelijk, gebruik patroonspellen of leer een hele goede "kijk" aan in allerlei omstandigheden en vertel je hond wat hij juist wel moet doen i.p.v niet moet doen.

Kortom: het is belangrijk te beseffen welke erfelijke en genetische raseigenschappen (nog) voorkomen in je hond en het belang ervan niet onderschat. Je hond heeft ze en moet er iets mee doen, verbieden leidt tot frustratie en die leiden tot gedragsproblemen. De werkeigenschappen zijn voor de hond een uitlaatklep en je kunt er je hond geen groter plezier mee doen dan door er op een goede manier inhoud en vorm aan te geven en in plaats van wat veel hondenbezitters doen, namelijk er tegen strijden, is het toch veel en veel leuker en beter om samen te werken, je hond te coachen, te begeleiden en te stimuleren.

Met een beetje kennis en verdieping kun je zijn (werk) eigenschappen juist gebruiken om een nog sterkere band te krijgen en samen te genieten van alles wat het leven jullie biedt.

ree

Maar let ook op, je kunt ook onbewust de (verkeerde) werkeigenschappen stimuleren: als je bijv. met je herdershondpup vaak ballen gaat gooien maak je de neiging om achter beweging aan te gaan nog velen malen sterker.. En de kans bestaat dat je pup gaat generaliseren (ik mag achter alle beweging aanrennen wordt dan groter, hardlopers, mtb’ers etc.) en is later weer lastiger af te leren. Beter is het om juist vanaf de pupleeftijd regelmatig meer (natuurlijke) driftcontrole- en beheersingsoefeningen met je hond te doen.

UItgangspunt is simpel: ‘ben rustig en kalm, focus en heb aandacht voor mij en pas dan gaat er iets leuks gebeuren. https://www.dogcases.nl/post/frustratie-bij-honden...

Meer weten over hoe je je hond/witje het best begeleidt en hem/haar kunt bieden waardoor jullie je allebei heel fijn en op je best voelen bij elkaar? Stuur dan eens een berichtje voor meer info.

Kees van Sundert

Erkend en gekwalificeerd gedragstherapeut voor honden bij www.dogcases.nl en erkend RelaxoPettrainer en onder meer gespecialiseerd in reactieve en overmatig opgewonden en enthousiaste honden, stress bij honden, onzekerheid, angsten zoals vuurwerkangst, verlatingsangst, reactief gedrag binnenshuis, bijv. naar bezoek of buitenshuis naar mensen of andere honden.

Daarnaast professioneel hondenfotograaf bij Inspired by Bandhu Hondenfotografie www.jouwhondopdefoto.nl en voor de allerleukste hondencadeautjes dogcaseswebshop.com.